Door Jeanet van Zoelen
Medewerker Vogelbescherming
Geplaatst op 16 mei 2025 op https://www.vogelbescherming.nl/
Een libelle vliegt langs, de watersalamander duikt onder en de huismusjes badderen lekker in de zon. Een vijvertje is echt een verrijking van iedere (mini)tuin. Neem daarom een middagje en maak een minivijver. Je hoeft je nergens in te verdiepen. Lees dit artikel en volg de stappen, dan komt het goed.
Een explosie van leven, dat garandeert een minivijver in je tuin. Zo help je de natuur een handje, want een vijvertje is niet alleen goed voor tuinvogels; ook wilde bijen en andere insecten komen drinken. En in de avondschemering met wat geluk een egeltje. Het staat ook nog supergezellig en past overal, zelfs op een balkon. Maak dus een minivijver, het is in een paar uur gepiept!
Met een vijvertje help je de natuur een handje: de insecten, reptielen, amfibieën, zoogdieren én vogels!
Stap 1. De plek
Denk na over de juiste plek voor een minivijver. Waar staat hij mooi? Of: is er in de tuin nog een kale plek met niks? Waar is het niet te heet, maar voldoende licht voor waterplanten? En, is hij in de voortuin niet gevaarlijk voor jonge kinderen die toevallig langslopen?
Stap 2. Een bak
Vind of koop iets dat dienst kan doen als vijver. Denk aan een grote plantenbak (vierkant, rechthoekig of rond), een afwasteil of cementkuip. De enige voorwaarden zijn dat de bak waterdicht is, vorstbestendig en minimaal zo’n 30 centimeter diep.
Stap 3. De planten
Ga naar een biologische kweker of tuincentrum met aanbod van biologische planten en koop een stuk of drie waterplanten (2,50 tot 5,- euro per stuk). Vraag na of ze vorstbestendig en inheems zijn en niet te groot. Mooie soorten zijn watermunt, watervergeet-me-nietje en penningkruid. (Op de terugweg schep je eventueel een paar blaadjes eendenkroos uit een sloot.)
Waterplanten staan in een soort mandje en zijn er voor verschillende niveaus: drijven, helemaal onder water of alleen met de voeten in het water. Koop er in elk geval één die onderwater gaat en het water zuurstofrijk en schoon houdt. Zet hem met mandje en al op de bodem. De voeten-in-het-water types staan met hun mandje op een (bak)steen.
Stap 4. Een gat
Graaf een gat zo groot als de bak die u hebt uitgekozen. Bij een minivijver valt dat best mee. Die paar emmers grond raakt u kwijt onder een struik. Een decoratieve bak zoals een halve waterton kan ook op de stoep of het balkon. Reken dan niet op kikkers en egels, maar vogels en libellen zijn nog steeds blij, mits je ondiepe gedeeltes maakt met stenen.
Stap 5. Het plaatsen
Zet de bak leeg in het gat en vul de aarde rondom aan zodat hij stevig ligt. De vijver mag iets boven de grond uitsteken, maar hoe lager, hoe gemakkelijker het is voor dieren die ervan gebruikmaken. Leg er stenen omheen en in, zodat de watersalamanders en kikkers een trapje hebben om in en uit de vijver te klimmen, de vogels een ondiep stukje om te badderen en de egels niet verdrinken. Schep geen aarde op de bodem, want dat garandeert wildgroei van algen.
Stap 6. Het water
Vul de vijver met water. In het begin kunnen er algen in de vijver groeien. In dat geval: geen paniek, je vist ze eruit met een stok en na een tijdje stabiliseert het mini-ecosysteempje en heb je er geen last meer van. In de zomer is het soms nodig wat water erbij te gieten.
Stap 7. De dieren
De dieren komen vanzelf, je hoeft er niets aan te doen. Groene en bruine kikkers, padden en watersalamanders hebben een soort zesde zintuig voor vijvertjes. Na een tijdje weten ze die bijna altijd te vinden – waar ze dan ook vandaan moge komen. De kans is groter als er ook planten langs de oever staan die voor beschutting zorgen. De juffers, libellen, bijen en vlinders maken daar ook graag gebruik van.
Wat is dat? Ga weg!
Je ploft tevreden neer in een tuinstoel, koud drankje erbij en voeten omhoog. Het werk zit erop. Een laatste kritische blik misschien: het ziet nog wat kaal, die planten zullen toch wel groeien? Maar, hé, wat is dat? Ga weg! Daar zit meteen al een bij te drinken! En wat beweegt daar?..