Beste tuinliefhebber,
Het is half november en de grond is door en door nat. Heel veel loof zit nog aan de bomen, sommige planten bloeien nog of weer. Bij mij in de tuin zie ik roosjes, cosmea, duifkruid en de rozemarijn nog hun best doen. Als het blad niet valt voor Sint Martijn zal ’t een strenge winter zijn! Wie weet, we wachten maar af wat de winter voor ons in petto heeft.
Maar voorlopig kunnen we nog het een en ander in de tuin doen, zoals “winterklaar” maken.
Je tuin winterklaar maken of niet? Dit kun je het beste doen en laten
06/11/2023
Dit artikel is geschreven door de onafhankelijke redactie van Gardeners’ World.
Door je tuin in de herfst op te ruimen ziet hij er in de winter netter uit en kun je in het voorjaar meteen weer aan de slag zodra het warmer wordt. Maar … wees niet te rigoureus met je tuin winterklaar maken!
Tuin winterklaar maken of niet?
Van Kooten en De Bie introduceerden ooit met hun typetjes Jacobse & Van Es de term ‘de tuin winterklaar maken’ om mensen veel geld te laten betalen voor iets dat niet echt nodig was (zoals ‘neutronenkorrels’ strooien om ‘scheurgras’ te repareren …). Toch wil dat niet zeggen dat je in het najaar helemaal niets hoeft te doen in de tuin. Wij zetten voor je op een rij welke klussen je het beste nu kunt uitvoeren – en wat je beter kunt laten.
1. Borders (niet) opruimen
Deze eerste tip is wat dubbelzinnig: aan de ene kant wil je je borders graag netjes maken. Maar tegelijkertijd is niet opruimen beter voor de natuur. Zoek dus een goede middenweg. Laat planten met decoratieve zaadhoofden staan, want die leveren zaden voor vogels, terwijl de afgestorven stengels en bladeren beschutting bieden aan amfibieën, insecten en kleine zoogdieren.
Verwijder wel de dode bladeren en stengels van andere kruidachtige vaste planten en haal onkruid weg. Breng tot slot een mulchlaag van compost aan om de plantenwortels te isoleren. De wormen zullen deze laag in de winter door de grond werken.
2. Herfstblad laten liggen én verzamelen
Een paar hoopjes bladeren die niet in de weg liggen – bijvoorbeeld onder een heg – zijn uitstekende schuilplekken voor overwinterende dieren (zoals egels). Maar blad dat op paden ligt kan voor gladheid zorgen, dus haal dat weg. Hark het ook van je gazon, zodat het gras niet wordt verstikt. Gooi het blad overigens niet zomaar weg, want je kunt er uitstekend bladaarde van maken, want een geweldige bodemverbeteraar is.
3. Moestuin winterklaar maken
Verwijder groenten en kruiden na de oogst, voordat ze beginnen weg te rotten en een feestmaal worden voor ziekten en plagen. Composteer alles, tenzij de planten ziek zijn. Knip bonen en erwten af bij de grond, maar laat de wortels in de grond. Die blijven de bodem namelijk voeden voor de oogst van volgend jaar.
4. Graskanten knippen
Borders steken het mooist af tegen nette graskanten, dus knip die voor de laatste keer voor de winter bij. Maai ook je gazon, maar maai het niet zo kort als je normaal zou doen, zodat het gras in de winter wat langer blijft.
5. Plantensteunen opruimen
Knip eenjarige klimplanten in je borders en bonen in de moestuin weg en haal de dode stengels en het blad van hun steunen. Was alle grond van bamboestokken en andere tijdelijke houten steunen en behandel ze eventueel met bijvoorbeeld lijnolie. Bewaar ze dan binnen tijdens de winter.
6. Reparaties in de tuin uitvoeren
Repareer schade aan verhoogde bedden, tuinschuurtjes en compostbakken en bescherm ze indien nodig met een nieuwe laag beits of verf. Vervang rottende schuttingpalen zodat je schutting in de winter bij storm niet omwaait. Zorg er ook voor dat het dak van je tuinschuur niet lekt en vervang de gebroken glazen van je kas.
7. Nestkasten en voedersilo’s schoonmaken
Haal nestkastjes van hun plek en maak ze leeg (met handschoenen aan!). Oud nestmateriaal, eitjes die niet zijn uitgekomen en andere rommel kan ziekten herbergen, dus was de kastjes uit met heet water voor je ze weer ophangt. Maak ook zo voedersilo’s en vogelbadjes schoon en vul die regelmatig bij.
8. Je vijver opschonen
Schep gevallen blad dat in je vijver is gewaaid, voordat het naar de bodem zakt en gaat rotten. Knip ook het blad van afgestorven oeverplanten terug. Verwijder vijverpompen en fonteintjes die niet meer gebruikt worden. Was ze grondig en bewaar ze ’s winters vorstvrij.
Oproep
Voor de Open Tuinen Dag die wij volgend jaar op 29 juni 2024 in Bennekom organiseren i.s.m. Groei & Bloei Wageningen, zijn wij op zoek naar tuinen in Bennekom van enthousiaste tuiniers die hun tuin één dag willen openstellen voor belangstellende tuinliefhebbers.
Wij zoeken tuinen die inspireren met eventueel hun verhaal daarbij.
Bent u of kent u zo’n tuinier met zo’n tuin, laat het ons weten via
Agenda
Dinsdag 14 november Groei & Bloei Wageningen
Lezing: ‘Bamboe en reuzenwaterlelies’ door Robert van Til
Locatie: Koetshuis Belmonte Arboretum, Generaal Foulkesweg 94-A, 6703 DS Wageningen
Aanvang: 20:00 uur
Entree: gratis voor leden, niet-leden €3,00
In Hummelo is een leuke kleinschalige kwekerij van bamboes, vleesetende planten, tropische waterlelies en zaaizaden: Bandus. Er is ook een bamboebos met de verschillende bamboes uit hun sortiment als volwassen plant, en de enthousiaste eigenaars laten graag zien wat ze te bieden hebben. Reden genoeg om Robert van Til uit te nodigen voor een lezing.
Zelf zegt Robert hierover: “Al van kleins af aan ben ik altijd al druk bezig geweest in de tuin en fascineren planten mij. Twaalf jaar geleden heb ik de groep van de bamboes ontdekt en ik verbaas mij over de mogelijkheden die deze plant te bieden heeft. Veel mensen zijn geschrokken van het woekerende karakter van sommige bamboe. Nu wil ik mensen opnieuw kennis laten maken met bamboe en laten zien dat er veel meer soorten en mogelijkheden zijn. Verder zal ik het hebben over de lotus en de waterlelies.”
Ideeën voor uitstapjes
Beleef de herfst en winter in Appeltern!
Appeltern Adventure Gardens prikkelt de zintuigen in alle seizoenen. Terwijl de bladeren vallen en er een koel briesje door de bomen waait, nodigen we je uit om de herfst op zijn allermooist te ervaren! En in de winter, als de natuur tot rust komt, zijn de tuinen en het park oorverdovend rustig en betoverend en de tentoonstelling Puur jou nodigt je uit voor een heerlijk dagje uit voor jong en oud.
Dit zijn de openingstijden voor de komende maanden:
november: dinsdag t/m zondag
december: zaterdag en zondag*
januari: zaterdag en zondag
februari: zaterdag en zondag
Het park is dan open van 11.00 tot 17.00 uur.*behalve 30 en 31 december
Hortus Botanicus Leiden
9 December 2023 t/m 17 December 2023
10:00 – 18:00
Ontdek de Hortus op een nieuwe manier. Tijdens de Winter Wonderen is de Hortus geopend tot 18:00 uur, waardoor je de tuin in het donker kunt meemaken. In de duisternis komt licht nog beter tot zijn recht. Ontdek lichtgevende planten, verlicht de onderwaterwereld op zoek naar vissen en verwonder je bij speciale tentoonstellingen.
Voor meer informatie:
https://hortusleiden.nl/programma/agenda/winter-wonderen-in-de-hortus
ook in de Hortus Leiden
10 December 2023 t/m 10 December 2023
11:00 – 12:00
Zondag wandeling Bomen binnen en buiten
Op een gure dag is het in de kassen warm en gezellig; op een kraakheldere winterdag gaan we vooral buiten genieten. Ontdek met de rondleider wat er te beleven is in de winterse Hortus.
https://hortusleiden.nl/programma/agenda
Kerst op Middachten
Van woensdag 13 tot en met zondag 17 december 2023 van 12.00 tot 20.00 uur (zondag tot 19.00 uur) kunt u weer genieten van kerst op Middachten. Deze kerstbelevenis voor jong en oud is een mooie traditie en brengt u helemaal in kerstsferen.
Voor meer informatie kijk op https://www.middachten.nl/2023/09/10/kerst-op-middachten/
Kerststukjes maken
De bloemschikworkshops die Wilma van Gunst in december geeft zijn allebei al volgeboekt.
De avond om Kerstbakjes te maken van snoeiafval, die wij voorgaande jaren o.l.v. Hanneke Pompe organiseerden gaat helaas niet meer door. Vorig jaar was er te weinig belangstelling voor, terwijl we er wel een ruimte voor huren en andere onkosten maken. Dat gaat ten koste van onze begroting, vandaar deze beslissing van het bestuur.
Misschien is er nog een plekje in Wageningen?
Woensdag 13 december Groei & Bloei Wageningen
Workshop Bloemschikken door Monique ter Brugge
Locatie: Van de Weerdstraat 66, 6709 TT Wageningen, wijk Kortenoord
Tijd: 13.30 – 16.00 uur
Kosten: leden €17,50, voor niet-leden €25,00
Max. aantal deelnemers: 6
Opgave: vóór 30 november via m_terbrugge(at)hotmail.com of aanmeldingen(at)wageningen.groei.nl o.v.v. workshop bloemschikken.
Voor meer informatie: Monique ter Brugge T.: 06-20118903
Of voor meer dan bloemschikken alleen:
Workshop Kerstbloemstuk met Kerst – High – Tea
14 t/m 21 december 2023
Bij de Boergondische Tuijn in St. Anthonis worden workshops gegeven in het maken van een prachtig Kerstbloemstuk. Je kunt zelf een groep van maximaal 12 personen samenstellen. Denk bijvoorbeeld aan een teamuitje of vriendinnendag. Maar ook individuen kunnen zich opgeven voor deze workshop.
Na afloop kun je genieten van een heerlijke zeer uitgebreide hartige en zoete Kerst-High-Tea bereidt met zoveel mogelijk verse producten uit de Boergondische Tuijn.
Leuk voor een vriendinnen-, collega- of zussendag!
Op 14 en 15 december 2023 van 18.30 tot 21 uur en op 19, 20 en 21 december van 14.30 tot 17.30 uur.
Info: 06-14330453, www.deboergondischetuijn.nl
Opgave via of 06-14330453
- Locatie Noordkant 17
5845 EX St. Anthonis
Noord-Brabant
- Kosten € 55,- p.p.
- Inclusief alle materialen en de zeer uitgebreide Kerst-High-Tea
En kijk eens in je eigen tuin! Daar vind je vaak de mooiste natuurlijke materialen om een kerststukje mee te maken.
Veel succes!
Hartelijke groet,
Ingrid Boenders